Tuyên Quang có đặc sản gì? Tham khảo ngay 19 đặc sản Tuyên Quang mua làm quà cực ý nghĩa

Nếu bạn từng đặt chân đến vùng núi Đông Bắc, chắc chắn sẽ bất ngờ trước hương vị mộc mạc mà cuốn hút nơi đây. Tuyên Quang có đặc sản gì khiến du khách mê mẩn đến vậy? Không ồn ào như Hà Nội, không hoa lệ như Lào Cai, ẩm thực Tuyên Quang ghi dấu bằng những món ăn giản dị, đậm vị núi rừng – từ trái cây trứ danh như cam sành Hàm Yên, đến bánh cổ truyền như bánh gai Chiêm Hóa hay thịt trâu gác bếp đậm đà bản sắc. Dưới góc nhìn của một người từng rong ruổi khắp miền, bài viết này sẽ đưa bạn khám phá trọn vẹn những đặc sản Tuyên Quang nổi bật – không chỉ ngon mà còn dễ dàng mang về làm quà cho người thân, bạn bè sau mỗi chuyến đi.

Mục lục hiện

1. Cam sành Hàm Yên

Nhắc đến cam ngon miền Bắc mà bỏ qua cam sành Hàm Yên thì là một thiếu sót lớn. Vào mùa, cả huyện như nhuộm vàng bởi sắc cam trĩu cành, thơm lừng từ vườn ra đến chợ. Cam có vỏ dày, nhưng ruột mọng, vị ngọt thanh và chua nhẹ hài hòa.

Hương vị: Ngọt dịu, hơi chua nhẹ, hậu ngọt kéo dài – mọng nước, thơm mùi cam rừng đặc trưng.
Calo: Khoảng 45–50 calo/quả cỡ vừa.
Giá trị sức khỏe: Giàu vitamin C, tăng sức đề kháng, tốt cho da và tiêu hóa.
Ý nghĩa văn hóa: Tự hào nông sản của Hàm Yên, từng được xuất khẩu và đạt nhiều giải thưởng.
Dịp dùng: Thích hợp biếu Tết, ăn tráng miệng, ép nước giải khát mùa hè.
Không nên: Không nên dùng quá nhiều nếu có vấn đề dạ dày vì vị chua nhẹ.
Giá cả tham khảo: 15.000–25.000đ/kg vào chính vụ (tháng 11–1).
Địa điểm mua: Chợ trung tâm Hàm Yên, các gian hàng OCOP tỉnh Tuyên Quang, hoặc đặt trực tiếp tại vườn.

2. Bưởi Soi Hà

Bưởi Soi Hà là giống bưởi quý của vùng Xuân Vân, quả to tròn, vỏ mỏng, múi ráo, ăn giòn và ngọt sắc. Mình từng ăn bưởi năm vùng bảy hướng, nhưng cái hậu thanh mát của bưởi Soi Hà vẫn khiến mình ấn tượng nhất.

Hương vị: Giòn, ngọt thanh, không the đắng – vắt ra nước cũng rất thơm.
Calo: Khoảng 80 calo/quả cỡ vừa (1–1,2kg).
Giá trị sức khỏe: Giàu chất chống oxy hoá, vitamin C, hỗ trợ giảm cân và tốt cho tim mạch.
Ý nghĩa văn hóa: Là giống bưởi cổ truyền của Xuân Vân – thường dâng lên lễ Tết, cưới hỏi.
Dịp dùng: Quà biếu lễ, trưng Tết, ăn tráng miệng, ép nước detox.
Không nên: Người đang uống thuốc tim mạch nên hạn chế vì có thể ảnh hưởng hấp thụ thuốc.
Giá cả tham khảo: 25.000–40.000đ/quả tùy kích cỡ.
Địa điểm mua: Hợp tác xã nông nghiệp Xuân Vân, hội chợ đặc sản Tuyên Quang.

3. Hồng ngâm không hạt Xuân Vân

Đây là món quà mình cực kỳ yêu thích vì không chỉ ngon mà còn đẹp mắt. Hồng không hạt được ngâm theo bí quyết cổ, giòn nhẹ, màu hổ phách, vị ngọt thanh mát, không chát như hồng tươi hái vội.

Hương vị: Giòn nhẹ, ngọt mát, thanh khiết, không chát.
Calo: Khoảng 60–70 calo/quả nhỏ.
Giá trị sức khỏe: Giàu chất xơ, hỗ trợ tiêu hóa, ít đường hơn hồng chín cây.
Ý nghĩa văn hóa: Đặc sản mùa thu của người Xuân Vân, hay dùng biếu họ hàng xa.
Dịp dùng: Làm quà biếu mùa thu, ăn vặt lành mạnh cho người ăn kiêng.
Không nên: Không dùng khi bụng đói vì có thể gây cào ruột.
Giá cả tham khảo: 60.000–90.000đ/kg.
Địa điểm mua: Hộ sản xuất gia đình tại Xuân Vân hoặc các gian hàng nông sản sạch Tuyên Quang.

4. Nhãn Bình Ca

Nhãn Bình Ca là giống nhãn địa phương nổi bật với vỏ mỏng, cùi dày và vị ngọt đậm. Đặc biệt, giống nhãn này có hương thơm rất riêng, không lẫn vào đâu được – ăn một lần là nhớ.

Hương vị: Ngọt sắc, thơm dịu, cùi dày – không bị sượng.
Calo: Khoảng 60 calo/100g.
Giá trị sức khỏe: Cung cấp năng lượng nhanh, tốt cho tuần hoàn máu.
Ý nghĩa văn hóa: Là giống nhãn đặc sản, gắn với thương hiệu nông sản Bình Ca – Tuyên Quang.
Dịp dùng: Biếu hè, ăn vặt hoặc sấy khô làm long nhãn.
Không nên: Không nên ăn quá nhiều nếu bị nóng trong hoặc tiểu đường.
Giá cả tham khảo: 25.000–35.000đ/kg vào mùa thu hoạch.
Địa điểm mua: Chợ Bình Ca, nhà vườn liên kết trong vùng.

5. Măng khô rừng Tuyên Quang

Là người mê bếp, măng khô với mình là “vũ khí thầm lặng”. Măng khô rừng Tuyên Quang dai giòn, thơm nức mùi nắng gió núi rừng, nấu canh xương hay kho thịt đều tuyệt.

Hương vị: Giòn dai tự nhiên, mùi thơm mộc mạc, không hăng.
Calo: Khoảng 20 calo/100g măng khô.
Giá trị sức khỏe: Nhiều chất xơ, hỗ trợ tiêu hóa, ít calo – phù hợp ăn kiêng.
Ý nghĩa văn hóa: Món ăn Tết không thể thiếu của đồng bào vùng cao Tuyên Quang.
Dịp dùng: Dịp Tết, giỗ chạp, ngày đông nấu cùng móng giò, thịt bò.
Không nên: Cần luộc kỹ trước khi chế biến để loại bỏ độc tố tự nhiên.
Giá cả tham khảo: 120.000–180.000đ/kg.
Địa điểm mua: Các chợ vùng cao, cơ sở sơ chế đặc sản Chiêm Hóa, Na Hang.

6. Chè Shan Tuyết cổ thụ Na Hang

Lá chè Shan tuyết như được rắc phấn trắng – là thứ chè mọc hoang ở độ cao trên 1.000m tại Na Hang. Khi pha, nước có màu vàng sáng, vị chát nhẹ đầu lưỡi nhưng hậu ngọt rất lâu.

Hương vị: Chát nhẹ đầu lưỡi, hậu ngọt sâu, hương thơm núi rừng.
Calo: Gần như 0 calo – thích hợp dùng khi ăn kiêng.
Giá trị sức khỏe: Chống oxy hoá mạnh, thanh lọc cơ thể, hỗ trợ tỉnh táo tinh thần.
Ý nghĩa văn hóa: Gắn với đời sống người Dao – mỗi gia đình đều có gùi chè phơi nắng.
Dịp dùng: Tiếp khách quý, biếu tặng, dùng mỗi sáng thay cà phê.
Không nên: Không uống lúc đói hoặc ngay sau bữa ăn nhiều đạm.
Giá cả tham khảo: 250.000–400.000đ/kg (tùy loại 1 hay loại đặc biệt).
Địa điểm mua: HTX chè Shan Tuyết Hồng Thái – Na Hang, các điểm OCOP tỉnh.

7. Thịt trâu gác bếp Tuyên Quang

Lần đầu ăn thịt trâu gác bếp Tuyên Quang, mình đã nghĩ: “Sao nó thơm đến vậy?” Không giống loại công nghiệp ở chợ, thịt ở đây được người Tày ướp muối, mắc khén, gừng, rồi treo gác bếp củi nửa tháng. Khi xé ra, từng thớ thịt đỏ nâu thơm nức mùi khói và gia vị rừng.

Hương vị: Dai, thơm nồng, vị đậm đà – hậu ngọt thịt trâu, thoảng mùi khói và mắc khén.
Calo: Khoảng 250 calo/100g.
Giá trị sức khỏe: Giàu đạm, ít béo, cung cấp năng lượng cao – phù hợp người hoạt động nhiều.
Ý nghĩa văn hóa: Món ăn dự trữ mùa đông của người dân tộc miền núi, nay thành đặc sản cao cấp.
Dịp dùng: Làm quà biếu sang, ăn nhắm dịp lễ, liên hoan.
Không nên: Người cao huyết áp nên ăn ít vì có thể hơi mặn.
Giá cả tham khảo: 800.000–1.000.000đ/kg.
Địa điểm mua: Hợp tác xã Thanh Tùng, chợ Na Hang, các cửa hàng đặc sản OCOP tỉnh.

8. Cà gai leo khô Tuyên Quang

Không chỉ là cây thuốc, cà gai leo ở Tuyên Quang được phơi khô, đóng gói thành trà thảo dược. Mình uống thử một tuần thay nước lọc – vị hơi đắng, hậu ngọt nhẹ, cảm giác mát gan rõ rệt.

Hương vị: Hơi đắng đầu lưỡi, ngọt hậu, mùi thảo dược dịu nhẹ.
Calo: Gần như 0 calo.
Giá trị sức khỏe: Hỗ trợ giải độc gan, giảm nóng trong, tốt cho người uống rượu, ăn nhiều đạm.
Ý nghĩa văn hóa: Bài thuốc dân gian của người Dao – từng được truyền lại qua nhiều thế hệ.
Dịp dùng: Uống hàng ngày như trà, làm quà tặng cho người lớn tuổi.
Không nên: Không nên uống quá đậm hoặc khi đang dùng thuốc điều trị gan.
Giá cả tham khảo: 120.000–180.000đ/kg khô.
Địa điểm mua: Hộ gia đình xã Hợp Hòa, gian hàng dược liệu Tuyên Quang.

9. Bánh khảo Tuyên Quang

Mình từng nghĩ bánh khảo chỉ dành cho dịp Tết. Nhưng sau lần thử loại bánh khảo truyền thống tại chợ Tuyên Quang, mình đã đem cả ký về Hà Nội. Vỏ bánh là bột nếp rang mịn, nhân đường phèn – khi ăn tan nhẹ trong miệng như một làn gió.

Hương vị: Ngọt nhẹ, thơm nếp, bùi béo nhân vừng hoặc thịt mỡ.
Calo: Khoảng 100–120 calo/bánh nhỏ.
Giá trị sức khỏe: Là món ăn nhiều năng lượng, thích hợp bồi bổ nhẹ vào sáng sớm.
Ý nghĩa văn hóa: Món bánh cổ truyền mùa Tết của người Tày – tượng trưng cho sự đoàn tụ.
Dịp dùng: Tết, lễ, làm quà biếu người cao tuổi hoặc bạn bè miền xuôi.
Không nên: Không hợp người ăn kiêng tinh bột, tiểu đường.
Giá cả tham khảo: 60.000–90.000đ/hộp 10 cái.
Địa điểm mua: Cơ sở làm bánh khảo tại TP. Tuyên Quang, chợ Chiêm Hóa.

10. Bánh gai Tuyên Quang

Lá gai từ núi được giã nhuyễn trộn với bột nếp, tạo ra lớp vỏ đen bóng thơm lừng. Nhân đỗ xanh, dừa nạo, thịt mỡ – cắn một miếng bánh gai Tuyên Quang là như ôm trọn cả núi rừng trong lòng bàn tay.

Hương vị: Thơm lá gai, nhân bùi, béo và mềm mịn.
Calo: Khoảng 150 calo/bánh.
Giá trị sức khỏe: Lá gai giúp nhuận tràng, bột nếp tạo cảm giác no lâu.
Ý nghĩa văn hóa: Món bánh truyền thống vùng Chiêm Hóa – gắn liền với lễ cưới hỏi người Tày.
Dịp dùng: Biếu lễ, cưới hỏi, giỗ chạp hoặc làm quà cho người mê bánh truyền thống.
Không nên: Người đang ăn kiêng tinh bột nên hạn chế.
Giá cả tham khảo: 10.000–15.000đ/cái.
Địa điểm mua: Làng nghề Chiêm Hóa, cửa hàng bánh dân gian TP. Tuyên Quang.

11. Mắm cá ruộng Tuyên Quang

Nếu từng quen với mắm tôm miền xuôi, bạn sẽ bất ngờ với mắm cá ruộng Tuyên Quang. Cá nhỏ bắt từ ruộng, ủ lên men cùng muối, thính, ớt và lá rừng – hương vị đậm đà, đặc trưng, không lẫn vào đâu được.

Hương vị: Mặn, chua nhẹ, dậy mùi cá lên men – ăn cùng cơm nóng là “bắt vị”.
Calo: Khoảng 100 calo/100g.
Giá trị sức khỏe: Bổ sung protein, men vi sinh, kích thích tiêu hóa.
Ý nghĩa văn hóa: Món ăn truyền thống của người Tày Chiêm Hóa – dùng trong dịp đông giá rét.
Dịp dùng: Dùng hằng ngày trong bữa cơm, chấm rau luộc, ăn với bánh chưng.
Không nên: Người nhạy cảm với mùi cá lên men nên thử ít trước.
Giá cả tham khảo: 60.000–90.000đ/hũ 500g.
Địa điểm mua: Hợp tác xã Chiêm Hóa, các chợ vùng cao.

12. Lạc Chiêm Hóa Tuyên Quang

Ngỡ là lạc nào chẳng giống lạc nào, nhưng lạc Chiêm Hóa khiến mình đổi ý. Hạt lạc nhỏ, chắc, rang lên giòn tan, béo ngậy mà không khô – ăn chơi, làm kẹo lạc hay nấu chè đều “đỉnh”.

Hương vị: Béo bùi, thơm, giòn – hạt chắc và ít xơ.
Calo: Khoảng 560 calo/100g (tự nhiên đã giàu năng lượng).
Giá trị sức khỏe: Cung cấp chất béo tốt, protein, chất xơ – tốt cho tim mạch nếu ăn điều độ.
Ý nghĩa văn hóa: Là nông sản gắn bó đời sống người dân vùng trung du Tuyên Quang.
Dịp dùng: Làm quà biếu, dùng ngày Tết, làm món nhậu.
Không nên: Người dị ứng với đậu phộng hoặc đang giảm cân nên ăn hạn chế.
Giá cả tham khảo: 35.000–45.000đ/kg.
Địa điểm mua: Chợ Chiêm Hóa, nhà vườn trồng lạc địa phương.

13. Miến dong Hợp Thành

Miến dong ở nhiều nơi có thể hơi nồng, sợi dễ nhũn. Nhưng miến dong Hợp Thành thì khác hẳn – được làm hoàn toàn từ củ dong riềng tươi, phơi nắng, sợi to vừa phải, khi nấu không nát mà dai giòn, trong vắt. Dù xào hay nấu nước đều ngon khó cưỡng.

Hương vị: Không mùi hăng, sợi trong, dai – giữ nguyên độ giòn khi nấu lâu.
Calo: Khoảng 330 calo/100g miến khô.
Giá trị sức khỏe: Ít chất béo, không gluten, phù hợp người ăn kiêng tinh bột.
Ý nghĩa văn hóa: Nghề làm miến truyền thống lâu đời, tạo sinh kế cho người dân Hợp Thành.
Dịp dùng: Dùng dịp lễ Tết, nấu cỗ, hoặc làm quà biếu người sành ăn.
Không nên: Không nên ngâm quá lâu khi chế biến, dễ bị bở.
Giá cả tham khảo: 60.000–80.000đ/kg.
Địa điểm mua: Làng nghề Hợp Thành, cửa hàng OCOP tỉnh.

14. Thịt chua Tuyên Quang

Món này mình được người bạn dân tộc gửi tặng. Ban đầu còn e dè vì sợ… chua gắt. Nhưng ăn rồi mới thấy mê: thịt nạc ủ lên men tự nhiên, cuốn với lá sung, chấm tương ớt – ăn một lần là nghiện. Vị chua dịu, thơm nồng của cơm thính làm nên sự khác biệt.

Hương vị: Chua nhẹ, thơm men rượu, thịt mềm vừa phải – không ngấy.
Calo: Khoảng 150–180 calo/100g.
Giá trị sức khỏe: Cung cấp đạm dễ tiêu, có lợi khuẩn từ quá trình lên men.
Ý nghĩa văn hóa: Món nhậu độc đáo của người Dao Tiền – mang đậm bản sắc ẩm thực miền núi.
Dịp dùng: Liên hoan, làm quà biếu dịp lễ cho người thích món lạ.
Không nên: Người có hệ tiêu hóa yếu nên ăn ít vì tính lạnh.
Giá cả tham khảo: 180.000–250.000đ/hộp 500g.
Địa điểm mua: Hộ làm thịt chua tại Chiêm Hóa, các phiên chợ vùng cao.

15. Bánh giày nhân vừng đen Tuyên Quang

Bánh dày ai cũng quen, nhưng loại nhân vừng đen của người Tày ở Tuyên Quang lại là chuyện khác. Vỏ bánh làm từ nếp nương giã tay, dẻo mềm nhưng không dính. Nhân bên trong là hỗn hợp vừng đen rang, lạc, mạch nha thơm béo đến mức mình phải… giấu bớt để không ăn hết trong một buổi.

Hương vị: Dẻo mềm, nhân béo bùi, thơm lừng mùi vừng rang.
Calo: Khoảng 140 calo/chiếc cỡ nhỏ.
Giá trị sức khỏe: Cung cấp năng lượng nhanh, vừng đen bổ máu, tốt cho người suy nhược.
Ý nghĩa văn hóa: Thường dùng trong lễ cưới, hỏi – tượng trưng cho sự dẻo dai, bền vững.
Dịp dùng: Biếu lễ, cưới hỏi hoặc tặng người yêu bánh truyền thống.
Không nên: Người dị ứng với vừng/lạc cần lưu ý.
Giá cả tham khảo: 7.000–10.000đ/chiếc.
Địa điểm mua: Làng nghề Bình An (Lâm Bình), chợ trung tâm TP. Tuyên Quang.

16. Chè Khau Mút

Nghe cái tên “Khau Mút” có vẻ lạ, nhưng đây là giống chè cổ thụ trồng trên đỉnh núi Khau Mút – nơi mây phủ quanh năm. Lá chè dày, được hái thủ công, sao tay, giữ được hương vị tự nhiên. Nước pha ra trong như mật, uống xong thấy lòng nhẹ tênh.

Hương vị: Hơi chát đầu lưỡi, hậu ngọt dài – mùi thơm mộc mạc.
Calo: 0 calo – phù hợp người ăn kiêng.
Giá trị sức khỏe: Giàu chất chống oxy hoá, hỗ trợ thư giãn tinh thần, chống mệt mỏi.
Ý nghĩa văn hóa: Gắn liền với người Dao ở Khau Mút – sản xuất theo cách thủ công truyền thống.
Dịp dùng: Biếu tặng, tiếp khách, uống sáng thay cà phê.
Không nên: Không nên uống khi đói hoặc ngay sau khi ăn nhiều đạm.
Giá cả tham khảo: 200.000–300.000đ/500g.
Địa điểm mua: Làng chè Hồng Thái, các hợp tác xã chè vùng cao.

17. Rượu ngô men lá Na Hang

Không nặng mùi cồn như nhiều loại rượu công nghiệp, rượu ngô men lá của người Dao ở Na Hang có hương thơm thảo mộc dịu nhẹ. Khi nhấp môi, cảm giác nóng êm, không gắt, để lại hậu vị ngọt. Mình thử 1 chén nhỏ khi ăn thắng cố – đúng là “hợp bài”.

Hương vị: Êm dịu, thơm men lá rừng, hậu ngọt nhẹ.
Calo: Khoảng 220 calo/100ml.
Giá trị sức khỏe: Uống đúng mức giúp lưu thông máu, kích thích tiêu hoá.
Ý nghĩa văn hóa: Rượu truyền thống trong cưới hỏi, lễ hội của người Dao, người Mông.
Dịp dùng: Biếu người lớn tuổi, dịp Tết, tiếp khách quý.
Không nên: Không uống khi bụng đói, phụ nữ mang thai và người bệnh gan cần tránh.
Giá cả tham khảo: 60.000–90.000đ/lít.
Địa điểm mua: Bản Nà Đông (Na Hang), hội chợ đặc sản tỉnh.

18. Cơm lam Sơn Dương

Một ống cơm lam nóng hổi bọc trong lá chuối, mở ra thơm mùi nếp và tre nướng – đó là trải nghiệm mình sẽ không bao giờ quên. Cơm lam Sơn Dương được làm từ nếp cái hoa vàng, nướng trong ống tre non, ăn cùng muối vừng hoặc thịt nướng là đúng chuẩn.

Hương vị: Thơm mùi tre nướng, dẻo ngậy, vị nếp đậm đà.
Calo: Khoảng 200 calo/ống nhỏ.
Giá trị sức khỏe: Bổ sung tinh bột tốt, dễ tiêu hóa – phù hợp cho người lao động.
Ý nghĩa văn hóa: Món ăn truyền thống của người Dao, người Cao Lan – tượng trưng cho sự gắn kết với thiên nhiên.
Dịp dùng: Đi picnic, làm quà du lịch, ăn trưa dã ngoại.
Không nên: Không nên để quá 2 ngày vì dễ khô và cứng.
Giá cả tham khảo: 10.000–20.000đ/ống.
Địa điểm mua: Dọc quốc lộ vào thị trấn Sơn Dương, chợ phiên vùng cao.

19. Bánh nếp trứng kiến Tuyên Quang

Chỉ vào đúng mùa rộ của trứng kiến (tháng 3–5 âm lịch), người Tày mới làm loại bánh này. Vỏ là bột nếp nương, nhân là trứng kiến non xào mỡ hành – béo, bùi, thơm ngậy một cách kỳ lạ. Mình từng mua 2 chiếc ăn thử, rồi quay lại lấy thêm 10 chiếc mang về Hà Nội.

Hương vị: Vỏ dẻo thơm, nhân béo bùi, hơi giòn nhẹ của trứng kiến.
Calo: Khoảng 150 calo/bánh.
Giá trị sức khỏe: Trứng kiến giàu đạm, giàu omega, rất tốt cho trẻ em và người suy nhược.
Ý nghĩa văn hóa: Món ăn mùa lễ hội của người Tày – mang ý nghĩa “no đủ đầu mùa”.
Dịp dùng: Biếu lễ hội xuân, quà mùa đặc sản.
Không nên: Không dành cho người sợ côn trùng hoặc dị ứng trứng.
Giá cả tham khảo: 15.000–25.000đ/bánh.
Địa điểm mua: Bản người Tày tại Chiêm Hóa, các phiên chợ miền núi tháng 3–5 âm lịch.

Tổng kết

Hy vọng những chia sẻ trong bài viết đã giúp bạn phần nào trả lời được câu hỏi “Tuyên Quang có đặc sản gì đáng mua làm quà?”. Từ cam sành Hàm Yên, thịt trâu gác bếp đến bánh khảo dẻo thơm, các đặc sản Tuyên Quang không chỉ mang hương vị đặc trưng vùng cao mà còn là món quà đậm tình quê gửi gắm sau mỗi chuyến đi.

Dù bạn là du khách khám phá ẩm thực hay người đang tìm món quà mang hương vị bản sắc, chắc chắn bạn sẽ tìm thấy điều đặc biệt tại vùng đất này. Và nếu vẫn còn dư vị khám phá, đừng quên dừng chân và nếm thử đặc sản Yên Bái – nơi cũng nổi tiếng với nhiều món ngon dân dã đang chờ bạn thưởng thức!