Nếu bạn sắp đến Hà Nội và đang háo hức khám phá những điều đặc biệt nhất của mảnh đất ngàn năm văn hiến, hãy dành thời gian cảm nhận cả những hương vị rất riêng nơi đây. Hà Nội có đặc sản gì khiến người ta đi xa thì nhớ, ở gần lại muốn mang về làm quà? Là người từng rong ruổi khắp phố phường để nếm trải những món quà quê mang hồn đất Hà Thành, tôi sẽ kể bạn nghe về những hương vị đậm chất Hà Nội – chỉ cần thử một lần là vương vấn mãi.
1. Ô mai Hàng Đường
Không chỉ là món quà quen thuộc mỗi dịp lễ Tết, ô mai Hà Nội còn là một phần ký ức của bao thế hệ người Hà Thành. Từ mơ, mận, sấu cho đến gừng, quất… mỗi loại ô mai mang một hương vị riêng, vừa đủ ngọt, đủ chua, đủ cay để chiều lòng thực khách khắp nơi.

- Hương vị: Chua ngọt hài hòa, xen lẫn chút cay nồng, đậm đà đặc trưng.
- Calo: Khoảng 250–300 calo/100g (tùy loại).
- Giá trị sức khỏe: Giúp kích thích tiêu hóa, giảm ho (với ô mai gừng, quất).
- Ý nghĩa văn hóa: Món quà gắn với nét xưa Hà Nội, thường xuất hiện dịp Tết và lễ.
- Dịp dùng: Tết, lễ, quà biếu, món ăn vặt chiều khách.
- Không nên: Ăn quá nhiều dễ gây nóng hoặc ảnh hưởng dạ dày (do nhiều đường, muối).
- Giá cả tham khảo: 150.000 – 400.000 đồng/kg tùy loại.
- Địa điểm mua: Phố Hàng Đường, Ô mai Hồng Lam, Ô mai Vạn Lợi.
2. Cốm làng Vòng
Cốm làng Vòng – thức quà mùa thu làm từ nếp non, được rang, giã và sấy khô công phu, bọc trong lá sen thơm mát. Không chỉ là đặc sản, cốm còn là biểu tượng cho sự tinh tế, nhẹ nhàng của ẩm thực Hà Nội.

- Hương vị: Dẻo thơm, thanh mát, mùi lá sen dịu nhẹ.
- Calo: Khoảng 300 calo/100g.
- Giá trị sức khỏe: Cung cấp tinh bột lành mạnh, tốt cho tiêu hóa.
- Ý nghĩa văn hóa: Tượng trưng cho mùa thu Hà Nội và sự thanh khiết của đất trời.
- Dịp dùng: Mùa thu, lễ cưới hỏi, lễ chùa, quà biếu người lớn tuổi.
- Không nên: Ăn khi cốm quá khô hoặc để lâu mất mùi.
- Giá cả tham khảo: 200.000 – 500.000 đồng/kg.
- Địa điểm mua: Làng Vòng (Dịch Vọng), các cửa hàng đặc sản Hà Nội.
3. Bánh cốm Hàng Than
Bánh cốm – một biến tấu ngọt ngào từ cốm, thường xuất hiện trong lễ cưới hỏi của người Hà Nội. Với lớp vỏ xanh cốm dẻo và nhân đậu xanh ngọt mịn, bánh không chỉ ngon mà còn mang nhiều ý nghĩa đẹp.

- Hương vị: Dẻo ngọt, bùi bùi từ đậu xanh, thơm mùi cốm.
- Calo: Khoảng 200 calo/chiếc.
- Giá trị sức khỏe: Cung cấp năng lượng nhanh, dễ tiêu hóa.
- Ý nghĩa văn hóa: Biểu tượng của hôn nhân viên mãn, gắn liền với cưới hỏi Hà Nội.
- Dịp dùng: Cưới hỏi, lễ Tết, quà biếu trang trọng.
- Không nên: Để quá lâu dễ bị chảy nước, giảm vị.
- Giá cả tham khảo: 7.000 – 15.000 đồng/chiếc.
- Địa điểm mua: Bánh cốm Nguyên Ninh, Hàng Than.
4. Bánh chả Hà Nội
Nhỏ nhắn, giòn rụm và thơm lừng, bánh chả là món ăn chơi dân dã mà đầy tinh tế của người Hà Nội. Lớp vỏ bánh nướng vàng ươm ôm lấy nhân mỡ đường, lá chanh thái chỉ – ăn một miếng là muốn ăn thêm.

- Hương vị: Giòn ngọt, thơm mùi lá chanh, béo ngậy từ nhân mỡ đường.
- Calo: Khoảng 120 calo/chiếc nhỏ (~30g).
- Giá trị sức khỏe: Năng lượng cao, hợp cho người cần bồi bổ.
- Ý nghĩa văn hóa: Món quà quê gắn liền ký ức Hà Nội xưa.
- Dịp dùng: Ăn vặt, mời trà, quà biếu nhẹ.
- Không nên: Ăn nhiều dễ ngấy, đặc biệt với người kiêng chất béo.
- Giá cả tham khảo: 100.000 – 200.000 đồng/hộp 500g.
- Địa điểm mua: Các tiệm bánh cổ như Gia Trịnh, Hàng Đường.
5. Trà sen Tây Hồ
Trà sen Tây Hồ – đệ nhất danh trà Hà Nội – là sự kết tinh của búp chè Tân Cương Thái Nguyên và hoa sen Hồ Tây. Mỗi mẻ trà ướp sen thủ công mất hàng trăm bông, tạo nên loại trà tinh túy, dùng để đãi khách quý.

- Hương vị: Thơm ngát hương sen, vị trà thanh, hậu ngọt sâu.
- Calo: Rất thấp (dưới 5 calo/cốc).
- Giá trị sức khỏe: Giàu chất chống oxy hóa, hỗ trợ thư giãn, thanh nhiệt.
- Ý nghĩa văn hóa: Biểu tượng của sự thanh cao, tao nhã trong văn hóa Trà Việt.
- Dịp dùng: Tết, tiếp khách quý, biếu tặng sang trọng.
- Không nên: Dùng trà quá đặc có thể gây mất ngủ.
- Giá cả tham khảo: 1.000.000 – 3.000.000 đồng/100g.
- Địa điểm mua: Các nghệ nhân trà sen Hồ Tây, siêu thị đặc sản cao cấp.
6. Giò chả Ước Lễ
Giò chả Ước Lễ nổi tiếng với vị giò lụa dai giòn, thơm ngậy và màu sắc tự nhiên, không chất bảo quản. Đây là đặc sản gắn liền với làng nghề truyền thống có tuổi đời hơn 500 năm – nơi được mệnh danh là “cái nôi của nghề giò chả đất Bắc”.

- Hương vị: Thơm mùi thịt nạc vai giã tay, vị đậm, dai vừa, chả quế có thêm hương quế cay nhẹ.
- Calo: Khoảng 250–300 calo/100g.
- Giá trị sức khỏe: Giàu protein, ít chất phụ gia nếu làm truyền thống.
- Ý nghĩa văn hóa: Món tiến vua ngày xưa, biểu tượng của ẩm thực truyền thống Hà Nội.
- Dịp dùng: Mâm cỗ ngày Tết, giỗ chạp, cưới hỏi, tiệc trang trọng.
- Không nên: Ăn quá nhiều dễ gây béo, mỡ máu nếu chả nhiều mỡ.
- Giá cả tham khảo: 250.000 – 350.000 đồng/kg.
- Địa điểm mua: Giò chả Ước Lễ chính gốc, các cửa hàng giò uy tín tại Hà Nội.
7. Bánh dày Quán Gánh
Bánh dày Quán Gánh có lớp vỏ trắng mịn làm từ gạo nếp dẻo thơm, nhân đậu xanh ngọt bùi hoặc thịt mặn đậm đà, gói trong lớp lá dong truyền thống. Đây là thức quà quê mang đậm dấu ấn lễ nghi Bắc Bộ.

- Hương vị: Mềm dẻo, thơm mùi nếp, nhân ngọt hoặc mặn tùy loại.
- Calo: Khoảng 180 calo/chiếc.
- Giá trị sức khỏe: Cung cấp năng lượng nhanh, dễ tiêu hóa.
- Ý nghĩa văn hóa: Món ăn gắn liền với truyền thuyết “bánh chưng – bánh dày”, tượng trưng cho trời tròn, đất vuông.
- Dịp dùng: Cúng lễ, cưới hỏi, đám giỗ, dịp Tết.
- Không nên: Để quá lâu dễ cứng, lên men hoặc bị thiu.
- Giá cả tham khảo: 5.000 – 10.000 đồng/chiếc.
- Địa điểm mua: Dọc quốc lộ 1A đoạn Quán Gánh – Hà Nội, chợ truyền thống.
8. Bánh chưng Tranh Khúc
Bánh chưng Tranh Khúc nổi tiếng bởi cách gói tay truyền thống, bánh vuông vức không cần khuôn, phần nhân đậu xanh – thịt lợn ba chỉ tẩm tiêu hài hòa với lớp nếp dẻo thơm. Đây là đặc sản không thể thiếu mỗi dịp Tết cổ truyền.

- Hương vị: Béo, đậm đà, nếp dẻo, nhân thơm mùi tiêu và hành.
- Calo: Khoảng 400 calo/miếng 150g.
- Giá trị sức khỏe: Bổ sung tinh bột và đạm, tốt cho người cần năng lượng cao.
- Ý nghĩa văn hóa: Món ăn truyền thống dịp Tết, tượng trưng cho lòng biết ơn tổ tiên.
- Dịp dùng: Tết, lễ cúng, cưới hỏi.
- Không nên: Ăn quá nhiều nếu có vấn đề về tiêu hóa hoặc tim mạch.
- Giá cả tham khảo: 50.000 – 80.000 đồng/chiếc (1kg).
- Địa điểm mua: Làng Tranh Khúc, các đại lý bánh chưng truyền thống tại Hà Nội.
9. Bưởi Diễn
Bưởi Diễn nổi tiếng bởi vỏ mỏng, múi mọng nước, vị ngọt đậm, hậu thơm và để càng lâu càng ngon. Là giống bưởi quý tiến vua ngày trước, bưởi Diễn thường được mua biếu mỗi dịp Tết hoặc làm quà sang.

- Hương vị: Ngọt đậm, thơm dịu, ít hạt, múi ráo.
- Calo: Khoảng 40 calo/quả nhỏ (~200g thịt quả).
- Giá trị sức khỏe: Giàu vitamin C, giúp thanh lọc cơ thể, tốt cho da.
- Ý nghĩa văn hóa: Biểu tượng cho sự sung túc, viên mãn ngày đầu năm.
- Dịp dùng: Tết, biếu tặng, cúng lễ.
- Không nên: Dùng chung với thuốc statin hạ mỡ máu (có thể gây tương tác).
- Giá cả tham khảo: 100.000 – 300.000 đồng/quả (tùy kích cỡ).
- Địa điểm mua: Khu vực Phúc Diễn, chợ dân sinh, các sạp hoa quả Tết.
10. Cam Canh
Cam Canh có màu vàng đỏ bắt mắt, múi dày, mọng nước và ngọt thơm đặc trưng. Dù được trồng ở nhiều nơi, cam Canh chính gốc Hà Nội vẫn giữ được vị đậm đà và hậu ngọt sâu – từng là loại trái cây tiến vua.

- Hương vị: Ngọt thanh, thơm nhẹ, nhiều nước.
- Calo: Khoảng 45 calo/quả nhỏ (~200g).
- Giá trị sức khỏe: Giàu vitamin C, tăng đề kháng, tốt cho tiêu hóa.
- Ý nghĩa văn hóa: Cam Canh là biểu tượng cho phúc lộc, thịnh vượng dịp Tết.
- Dịp dùng: Tết, thờ cúng, quà biếu.
- Không nên: Ăn quá nhiều gây nóng, ảnh hưởng men răng.
- Giá cả tham khảo: 70.000 – 150.000 đồng/kg.
- Địa điểm mua: Vân Canh – Hoài Đức, chợ đầu mối Long Biên, các tiệm trái cây.
11. Hồng xiêm Xuân Đỉnh
Hồng xiêm Xuân Đỉnh có hình dáng thon nhỏ, vỏ nâu sẫm mịn, thịt mềm mượt và vị ngọt thanh đậm đà – đặc trưng không lẫn với bất kỳ giống hồng xiêm nào khác. Đây là loại quả từng nổi tiếng khắp Hà Nội, nhất là vào mùa lạnh.

- Hương vị: Ngọt thanh, mềm mịn, thơm dịu nhẹ.
- Calo: Khoảng 80 calo/100g.
- Giá trị sức khỏe: Giàu vitamin A, C, chất xơ và khoáng, hỗ trợ tiêu hóa và làm đẹp da.
- Ý nghĩa văn hóa: Từng là loại trái cây tiến vua, gắn liền với vùng đất Xuân Đỉnh cổ kính.
- Dịp dùng: Làm quà biếu, tráng miệng, cúng lễ.
- Không nên: Ăn quá chín dễ bị lên men; người tiểu đường nên dùng hạn chế.
- Giá cả tham khảo: 40.000 – 80.000 đồng/kg.
- Địa điểm mua: Chợ Xuân Đỉnh, các hàng hoa quả truyền thống ở Hà Nội.
12. Ổi Đông Dư
Ổi găng Đông Dư nhỏ nhắn, vỏ xanh nhạt, thịt trắng, giòn rụm và vị ngọt đậm là đặc sản quen thuộc với người Hà Nội. Loại ổi này được trồng trên đất phù sa ven sông Hồng nên thơm ngon đặc biệt và để được lâu.

- Hương vị: Giòn, ngọt đậm, hơi chát nhẹ ở vỏ.
- Calo: Khoảng 68 calo/100g.
- Giá trị sức khỏe: Rất giàu vitamin C, chất xơ và chất chống oxy hóa.
- Ý nghĩa văn hóa: Gắn với vùng đất ven đê truyền thống, món quà quê gần gũi của người Hà Nội.
- Dịp dùng: Quà quê, ăn vặt, biếu tặng.
- Không nên: Ăn khi còn non dễ gây táo bón; nên rửa sạch vỏ kỹ.
- Giá cả tham khảo: 20.000 – 40.000 đồng/kg.
- Địa điểm mua: Chợ đầu mối Long Biên, các sạp hoa quả quanh Hà Nội.
13. Nem Phùng
Nem Phùng là món nem thính trứ danh làm từ thịt nạc thái mỏng, bì heo và gạo rang giã nhuyễn. Món ăn gói trong lá chuối, ăn kèm lá sung và nước chấm, mang vị bùi béo, mằn mặn, thơm mùi thính rang – rất “đưa rượu”.

- Hương vị: Bùi, mặn, thơm thính gạo, ăn kèm lá sung chát nhẹ.
- Calo: Khoảng 180 calo/gói nhỏ (~150g).
- Giá trị sức khỏe: Cung cấp protein, chất béo và carb từ thính; dễ tiêu nếu ăn đúng cách.
- Ý nghĩa văn hóa: Món nhậu dân dã miền Bắc, đặc sản vùng Phùng – Đan Phượng.
- Dịp dùng: Nhậu nhẹt, tiệc nhỏ, làm quà tặng bạn bè.
- Không nên: Người bụng yếu, đang mang thai nên hạn chế dùng.
- Giá cả tham khảo: 15.000 – 25.000 đồng/gói.
- Địa điểm mua: Chợ Phùng, cửa hàng đặc sản Bắc Bộ.
14. Miến dong Cự Đà
Miến dong Cự Đà được làm hoàn toàn thủ công từ củ dong riềng, phơi nắng tự nhiên, không hóa chất tẩy màu. Khi nấu không bị nát, giữ được độ dai, vị ngọt tự nhiên – là nguyên liệu không thể thiếu trong mâm cỗ Hà Nội xưa.

- Hương vị: Dai, mềm vừa, vị ngọt tự nhiên, không mùi hắc.
- Calo: Khoảng 350 calo/100g.
- Giá trị sức khỏe: Không gluten, dễ tiêu hóa, tốt cho người cần ăn kiêng.
- Ý nghĩa văn hóa: Nguyên liệu truyền thống trong món miến gà, miến trộn, canh mộc Hà Nội.
- Dịp dùng: Nấu tiệc, Tết, lễ, làm quà biếu người lớn tuổi.
- Không nên: Dùng miến giả, có chất tẩy màu; nên chọn loại khô giòn, sợi nhỏ đều.
- Giá cả tham khảo: 50.000 – 80.000 đồng/kg.
- Địa điểm mua: Làng Cự Đà, các cửa hàng nông sản sạch, chợ quê.
15. Tương Cự Đà
Tương Cự Đà là loại tương truyền thống được làm từ đỗ tương, gạo nếp cái hoa vàng và muối – ủ chín bằng men tự nhiên qua nhiều tháng. Vị tương ngọt mặn dịu nhẹ, sánh vàng, thơm mùi đỗ rang và lên men thủ công rất đặc trưng.

- Hương vị: Ngọt mặn đậm đà, hơi chua nhẹ, mùi thơm nồng hậu của đỗ tương.
- Calo: Khoảng 120 calo/100ml.
- Giá trị sức khỏe: Chứa men vi sinh tự nhiên, hỗ trợ tiêu hóa, giàu đạm thực vật.
- Ý nghĩa văn hóa: Món chấm dân dã Bắc Bộ, đi kèm với rau luộc, cà pháo, đậu phụ.
- Dịp dùng: Bữa cơm gia đình, biếu người già, làm quà miền Bắc.
- Không nên: Dùng tương hỏng (có mùi lạ, mốc trắng); người ăn mặn nên dùng vừa phải.
- Giá cả tham khảo: 25.000 – 40.000 đồng/chai 500ml.
- Địa điểm mua: Làng Cự Đà, cửa hàng truyền thống, siêu thị nông sản sạch.
16. Bánh khúc Hoàng Mai
Bánh khúc là sự kết hợp của rau khúc tươi giã nhuyễn với bột nếp dẻo, bọc nhân đậu xanh và thịt mỡ tiêu. Bánh được hấp nóng, dậy mùi thơm đặc trưng – là món ăn sáng dân dã gắn liền với mùa đông Hà Nội.

- Hương vị: Mềm dẻo, thơm mùi rau khúc, nhân bùi béo, cay nhẹ tiêu.
- Calo: Khoảng 200–250 calo/chiếc.
- Giá trị sức khỏe: Cung cấp năng lượng vừa đủ, rau khúc có tác dụng mát gan, dễ tiêu.
- Ý nghĩa văn hóa: Món ăn dân gian truyền thống mùa lạnh, gắn liền ký ức người Hà Nội.
- Dịp dùng: Ăn sáng, mùa lạnh, quà cho người lớn tuổi.
- Không nên: Để nguội lâu dễ bị cứng, mất mùi; người ăn kiêng chất béo nên hạn chế.
- Giá cả tham khảo: 10.000 – 20.000 đồng/chiếc.
- Địa điểm mua: Các gánh hàng rong ở Hoàng Mai, chợ dân sinh, tiệm bánh truyền thống.
17. Bánh tro Hà Nội
Bánh gio làm từ gạo nếp ngâm nước tro sạch, gói lá chuối, khi chín có màu hổ phách trong suốt, ăn kèm mật mía hoặc đường. Đây là món bánh thanh mát, thường xuất hiện trong dịp Tết Đoan Ngọ.

- Hương vị: Thanh nhẹ, mềm mịn, ngọt dịu khi chấm mật mía.
- Calo: Khoảng 120 calo/chiếc.
- Giá trị sức khỏe: Mát gan, hỗ trợ tiêu hóa, giải nhiệt cơ thể.
- Ý nghĩa văn hóa: Gắn liền với tục trừ sâu bọ ngày 5/5 âm lịch, biểu tượng thanh lọc.
- Dịp dùng: Tết Đoan Ngọ, mùa hè, quà quê.
- Không nên: Ăn khi để quá lâu (bánh dễ chua); tránh dùng mật mía quá ngọt cho người tiểu đường.
- Giá cả tham khảo: 5.000 – 8.000 đồng/chiếc.
- Địa điểm mua: Chợ truyền thống, hàng bánh quê tại các quận nội thành.
18. Kẹo lạc Đường Lâm
Kẹo lạc – vừng là món ngọt dân dã, làm từ mạch nha nấu sệt, trộn với lạc rang hoặc vừng rồi cán mỏng, để nguội giòn tan. Kẹo Đường Lâm nổi tiếng vì độ giòn, vị thơm bùi tự nhiên, không bị cứng hay dính răng.

- Hương vị: Ngọt nhẹ, bùi béo từ lạc/vừng, giòn rụm.
- Calo: Khoảng 350 calo/100g.
- Giá trị sức khỏe: Giàu protein thực vật và khoáng từ vừng/lạc.
- Ý nghĩa văn hóa: Quà quê truyền thống, thường được nhâm nhi cùng trà.
- Dịp dùng: Tết, trà chiều, quà biếu người cao tuổi.
- Không nên: Ăn nhiều gây nóng, dễ hỏng răng nếu kẹo quá cứng.
- Giá cả tham khảo: 30.000 – 60.000 đồng/hộp 250g.
- Địa điểm mua: Làng cổ Đường Lâm, các cửa hàng đặc sản miền Bắc.
19. Bánh sữa Ba Vì
Bánh sữa Ba Vì được làm từ sữa bò tươi cô đặc cùng đường, cắt thành miếng vuông nhỏ. Khi ăn có độ dẻo nhẹ, thơm ngậy mùi sữa – món quà giản dị mà ai đi Ba Vì về cũng mua làm quà.

- Hương vị: Ngọt dịu, thơm ngậy, mềm dẻo.
- Calo: Khoảng 100 calo/miếng nhỏ (~25g).
- Giá trị sức khỏe: Giàu canxi, cung cấp năng lượng nhanh, tốt cho trẻ nhỏ và người già.
- Ý nghĩa văn hóa: Món quà đặc trưng vùng núi Tản, gắn liền với ngành chăn nuôi bò sữa Ba Vì.
- Dịp dùng: Làm quà tặng, ăn nhẹ, mang theo khi du lịch.
- Không nên: Người không dung nạp lactose nên tránh; bảo quản nơi khô ráo.
- Giá cả tham khảo: 25.000 – 50.000 đồng/gói 150g.
- Địa điểm mua: Khu du lịch Ba Vì, cửa hàng sữa Ba Vì chính hãng.
Tổng kết
Mỗi món quà quê kể trên không chỉ mang theo hương vị riêng của mảnh đất ngàn năm văn hiến, mà còn là chút tình, chút nhớ gửi gắm trong từng gói nhỏ xinh. Từ bánh, trà đến hoa quả, mỗi thứ đều đủ đầy chất Hà thành – mộc mạc nhưng sâu sắc, giản dị mà đáng trân quý. Nếu bạn đang băn khoăn đặc sản Hà Nội nào đáng mua làm quà, hy vọng danh sách này đã giúp bạn có thêm nhiều lựa chọn ý nghĩa. Và nếu hành trình ẩm thực của bạn vẫn còn tiếp nối, đừng quên ghé qua Hưng Yên – nơi cũng nổi tiếng với những đặc sản dân dã mà đậm đà khó quên không kém.